De gemeenschapscentra zijn vzw’s met een algemene vergadering en een bestuursorgaan. De VGC is de inrichtende macht en stelt een gebouw, personeel en werkingsmiddelen ter beschikking. De vzw is in de praktijk vooral bezig met de inhoudelijke werking, samen met de dienst Cultuur van de gemeente, de bibliotheek en andere lokale partners. Samen voeren zij het lokaal cultuurbeleid.
Vzw Gemeenschapscentrum
De vzw heeft een aantal wettelijke en contractuele verplichtingen, zoals het budget goedkeuren. Daarnaast geeft het bestuur of de algemene vergadering vooral mee richting aan de werking: van artistieke projecten over cursussen tot kinderactiviteiten, van feesten over infoavonden tot communicatie. Ze kunnen eigen klemtonen leggen en werkingen ontwikkelen, samen met de vele lokale partners, organisaties en burgers.
De statuten van elk individueel gemeenschapscentrum kun je raadplegen op de Kruispuntbank voor Ondernemingen (onder ‘Publicaties Belgisch Staatsblad’). Ook de jaarrekeningen vind je daar terug, onder ‘Publicaties jaarrekeningen NBB’.
Algemene vergadering
De algemene vergadering geeft 1 tot 2 keer per jaar feedback op de werking van het gemeenschapscentrum.
Wie kan lid worden? Feitelijke verenigingen en vzw’s: burgerinitiatieven, ouderverenigingen, verenigingen rond sociaal-cultureel werk, jeugd, sport, amateurkunsten, senioren, leefmilieu, etnisch-culturele minderheden, enzovoort. Daarnaast kun je ook als privépersoon aansluiten, omdat je geïnteresseerd bent in het (culturele) leven in je gemeente of omdat je jouw specifieke expertise graag inzet.
Een aantal besluiten kunnen alleen door de stemgerechtigde leden van de algemene vergadering worden genomen: wijziging van de statuten, benoeming en afzetting van de bestuurders, goedkeuring van de begroting en rekeningen. Voor een wijziging van de statuten is een tweederdemeerderheid nodig. Voor alle andere beslissingen volstaat een gewone meerderheid van de aanwezige stemmen.
Bestuursorgaan
Binnen het bestuursorgaan denken vrijwillige bestuurders intenser mee na over de koers van het gemeenschapscentrum. De leden bespreken meestal in overleg hoe ze samenwerken en hoe vaak ze samenkomen. Als bestuurder geef je advies en formuleer je noden vanuit de brede lokale gemeenschap. Je mening, expertise en ideeën versterken het team van het centrum en dagen het uit.
Het bestuursorgaan vertegenwoordigt de lokale gemeenschap, en vormt een klankbord voor de vzw. Bestuurders beslissen met een gewone meerderheid van de aanwezige of vertegenwoordigde leden.
Waarnemers
In de vzw’s zetelen ook waarnemers. Zij volgen de bestuursvergaderingen en kunnen in gesprek gaan, maar krijgen geen stemrecht. In elk bestuur zit een waarnemer van de VGC en een waarnemer van het college van burgemeester en schepenen. Op dit moment is dat meestal iemand van de ondersteunende dienst van de gemeenschapscentra en de lokaal cultuurbeleidscoördinator.